Torenhoge zorgkosten brengen Nederlanders in ernstige geldproblemen

© ANP

Veel Nederlanders komen door hoge zorgkosten in ernstige financiële problemen. En dat kan verregaande gevolgen hebben, blijkt uit groot onderzoek van RTL Nieuws. Mensen moeten hun huis verkopen, een scheiding aanvragen om de kosten te verdelen of kunnen niet meer op vakantie. Alleen al bij onze onderzoeksredactie meldden zich 1250 huishoudens die hiermee worstelen. 

Hoge eigen bijdragen en kosten die niet worden vergoed, brengen veel Nederlanders in de problemen. RTL Nieuws sprak met tientallen mensen die het water aan de lippen staat, doordat ze ziek zijn. Experts bevestigen dat dit een groot, landelijk probleem is.

Uit het onderzoek met ons publiek blijkt: 

• 38 procent van de mensen die meedeed aan het onderzoek, geeft aan niet meer rond te kunnen komen door de zorgkosten die zij hebben. 21 procent weigert zorg om kosten te besparen en 15 procent heeft een lening afgesloten of schulden gemaakt. 
• Die kosten zitten bij onze respondenten vooral in eigen bijdragen voor medicijnen (80 procent), kosten voor een specialist (67 procent) of kosten voor fysiotherapie (34 procent).
• Bijna tweederde laat weten meer kosten te hebben dan voorgaande jaren. Ziektes of aandoeningen die vaak terugkomen in ons onderzoek zijn kanker, diabetes, spierziektes of blessures na een ongeluk. Ook mensen die afhankelijk zijn van een speciale bril, schoenen of hoortoestellen kwamen we vaak tegen.

Tamara Madern, lector Schuldpreventie en Vroegsignalering aan de Hogeschool Utrecht, bevestigt dat mensen in het nauw komen door dure zorg. "De zorgkosten zijn de afgelopen jaren steeds wat verder gestegen. Onder andere doordat het eigen risico toeneemt, doordat er bijvoorbeeld zaken uit het basispakket gaan, bij de aanvullende verzekeringen. En dat je steeds vaker ook moet bijbetalen voor medicijnen."

Zorg weigeren

Voor mensen met een laag inkomen kunnen deze zorgkosten al een probleem vormen. Vaak kan iemand die langdurig ziek is, uiteindelijk minder werken. Omdat het inkomen dan daalt, drukken de kosten voor de zorg nog meer op het huishoudboekje. "Die combinatie is heel lastig", zegt Madern.

Huisarts Toosje Valkenburg komt het vaak tegen in haar praktijk. Zij ziet patiënten vastlopen door stapelende zorgkosten. "Die stapeling zorgt ervoor dat ze soms noodzakelijke zorg laten. Of keuzes maken om iets niet te doen, omdat het op dat moment in hun budget niet goed uitkomt."

Niet alleen lage inkomens

Volgens Valkenburg gaat het ook lang niet altijd om mensen met een laag inkomen. "We zien ook de problemen toenemen bij mensen die niet helemaal aan de onderkant zitten. Want het leven is al duur, de huren zijn duur, of andere kosten zijn hoog en daar komen de zorgkosten nog eens bovenop."

Bij gezinnen die het echt niet redden, moet vaker noodhulp worden ingeschakeld. Dat ziet ook Nathalie Boerebach van de Stichting Urgente Noden Nederland (SUNN). “Eigenlijk springen onze noodhulpbureaus op allerlei vlakken bij, maar zij betalen steeds vaker ook medische kosten. We zien daarbij een correlatie met het uitkleden van de zorgverzekering. Het is toch gek dat mensen zich dan moeten redden met noodhulp.”

Steeds weer een rekening

RTL Nieuws sprak tientallen mensen die in de problemen zitten. Zij gaven aan vooral aan te lopen tegen de steeds weer nieuwe rekeningen die je krijgt. Naast een premie en het eigen risico, zijn zij steeds weer geld kwijt aan de eigen bijdrage voor bijvoorbeeld medicijnen, hulpmiddelen, fysiotherapie of vervoer. Die kosten lopen op, ondanks maatregelen die het kabinet begin dit jaar nam om hierin tegemoet te komen.

Een ander probleem is dat het soms heel moeilijk is om uit te vinden of iets vergoed wordt en hoe. Volgens lector Schuldpreventie en Vroegsignalering Tamara Madern is 'het bureaucratische gedeelte' veel groter geworden. "Mensen moeten veel meer zelf bijhouden." Veel mensen die we spraken ervaren weinig hulp of steun bij het organiseren van hun zorg.