De koopkracht van senioren moet worden hersteld.

‘LAATSTE GAATJE VAN DE BROEKRIEM IS IN ZICHT GEKOMEN’ Tot de coronacrisis floreerde de economie, terwijl de koopkracht van senioren alleen maar achteruit ging. Hoogste tijd voor reparatie, zegt de nieuwe FNV-voorzitter en pensioenonderhandelaar Tuur Elzinga. ‘Voor velen is de rek eruit.’ Zowel leden als het ledenparlement gaven groen licht aan het Pensioenakkoord, dat in 2026 zijn beslag moet krijgen. Hoe staat het nu met de uitwerking? ‘We zijn druk bezig. Het voorstel om de AOW-leeftijd minder snel te laten stijgen en de mogelijkheid voor boetevrij vroegpensioen bij zwaar werk zijn inmiddels bij wet geregeld. Dat laatste was ons tien jaar geleden al beloofd; nu mogen we het eindelijk samen met de werkgevers aan de cao-tafel gaan regelen. In een aantal sectoren, zoals Bouw & Infra, is dat direct gelukt. In sommige andere sectoren moeten werkgevers nog over de brug komen. We zien bovendien voldoende aanknopingspunten om verder in gesprek te gaan over een nieuwe, publiek gefinancierde regeling. We moeten immers structurele oplossingen vinden voor een eerlijk pensioen voor zware beroepen.’ Maar daar hebben de huidige pensioengerechtigden niets aan. Zij hebben hun inkomen alleen maar zien dalen de afgelopen jaren? ‘Het is inderdaad schrijnend dat de pensioenen ruim tien jaar niet geïndexeerd zijn, terwijl het vermogen van pensioenfondsen tegen de plinten klotste. Het is niet te begrijpen dat als de economie groeit en bloeit, mensen er in koopkracht op achteruit gaan. Mensen die heel lang gewerkt hebben voor dat pensioen. Voor veel ouderen is het laatste gaatje van de broekriem al lang in zicht gekomen. In het nieuwe pensioenstelsel wordt indexatie gekoppeld aan werkelijke beleggingsrendementen in plaats van de historisch lage rekenrente. En in het ontwerpwetsvoorstel, waar we als FNV nauw bij betrokken zijn, zijn kortingen komend jaar in principe van de baan. Dan gaat het om zo’n tien miljoen mensen die in 2021 niet 10 tot 15 procent worden gekort op hun pensioen of pensioenopbouw. Dat is echt winst.’ Wanneer komt indexatie weer in zicht? ‘Pensioenfondsen hebben tot 2026 de tijd om over te stappen. Onze inzet is dat we ook al tijdens de overgangsperiode, dus zodra de nieuwe wet volgend jaar is aangenomen, de oude regels kunnen loslaten en de rendementen eerder voor indexatie kunnen gebruiken.’ Door alle steunmaatregelen zijn de economische effecten van de coronacrisis nog niet zichtbaar. Dan mag er straks geïndexeerd worden, maar blijven de beleggingsresultaten door corona achter. ‘Klopt, de economie is heel onzeker. Daarom is het sowieso belangrijk dat kortingen voorlopig van de baan zijn. En dat zodra de ruimte er is, er eerder dan 2026 geïndexeerd kan worden. Dat geldt dan voor alle generaties, jong en oud.’ Senioren hebben lange tijd, soms wel twaalf jaar, niet kunnen meeprofiteren van de economische groei. Hun pensioen werd minder waard terwijl de prijzen stegen. De FNV heeft herstel van koopkracht van deze groep bovenaan het actielijstje staan. Als indexeren niet lukt, hoe dan wel? ‘De koopkracht van senioren staat al heel lang onder druk. Het is een illusie dat je die koopkrachtachterstand volledig kunt compenseren. Maar met aanvullend beleid willen we de schade wel zo goed mogelijk repareren. De AOW die onvoldoende is meegegroeid met de welvaart, moet fors worden verhoogd. Door het minimumuurloon naar veertien euro te verhogen, gaat ook de AOW (en andere uitkeringen) omhoog. Daar voeren we stevig campagne voor. Het is een keihard punt. Het kost miljarden, maar we vinden dat het kan. Als er ook miljarden worden uitgegeven om bedrijven te redden, moet hier ook geld voor te vinden zijn. Linksom of rechtsom: de koopkracht van senioren moet worden hersteld. Hun koopkracht is veel te lang verwaarloosd.’ Welke groep senioren heeft het ‘t zwaarst? ‘Vooral het aanvullend pensioen heeft te lijden gehad door het uitblijven van indexatie. Sommige gepensioneerden zijn er wel 20 procent op achteruit gegaan. Maar in absolute zin hebben de armere ouderen het natuurlijk het zwaarst. De mensen met alleen AOW of met een klein aanvullend pensioentje. Maar er zijn meer groepen die het moeilijk hebben. Zoals ouderen die nog inwonende kinderen hebben. Dan verlies je dus elk jaar aan koopkracht, terwijl van eventueel kleiner gaan wonen geen sprake kan zijn. Op papier ben je dan misschien niet arm - vanwege dat eigen huis - maar is het toch moeilijk de eindjes aan elkaar te knopen. Voor velen is de rek er al lang uit.’ Zijn er ook senioren die minder hoeven te sappelen? ‘Jazeker, er zijn ook ouderen zonder zorgen over morgen. Die hadden een goed salaris en hebben een dito pensioen opgebouwd. Zij zijn er weliswaar ook in koopkracht op achteruit gegaan, maar hadden de luxe dat te kunnen opvangen.’ Waarop is jouw hoop gevestigd als het om de verkiezingsuitslag van 17 maart gaat? ‘Verbetering van inkomen en koopkracht vind ik echt cruciaal. We proberen druk op de politiek te zetten met de FNV-campagne Voor 14. Mét behoud van koppeling van het minimumloon aan de uitkeringen, zoals de AOW. Als we gezamenlijk, ouderen én jongeren, daarvoor in actie willen komen, kunnen we herstel van koopkracht samen voor elkaar krijgen.’