Gehoorbescherming

Gehoorbescherming: dopjes, proppen of kappen?

donderdag 02 juli 2015

Veel gevallen van gehoorbeschadiging zijn te voorkomen door de juiste gehoorbescherming te dragen. Op welke manier bescherm jij je gehoor het beste? Radar licht de verschillende mogelijkheden toe.

Een concert, rijden met je raampje (of dak) open op de snelweg, je haar föhnen… Hoe weet je nou wanneer je actie moet ondernemen om je gehoor te beschermen? Het niveau van je omgevingsgeluid kun je meten met een decibelmeter-app. Daarbij is het ook belangrijk om te weten hoe je je oren kunt beschermen.

Oorkappen: ook voor de kinderen

Wanneer je de heg snoeit, kun je daar oorkappen voor gebruiken: een grote koptelefoon waarvan de belangrijkste functie niet het afspelen van geluid is, maar juist het tegenhouden ervan. Je zet deze makkelijk op en af, maar ze zijn ook warm en wellicht wat zwaar.

Om kinderoren te beschermen zijn oorkappen handig. Ze kunnen ze niet uitpulken (zoals bij oordopjes) en je ziet ook vanaf een afstandje (wanneer je kind bijvoorbeeld voor de boxen staat te dansen) of de oortjes nog beschermd zijn. Er zijn speciale kinderoorkappen verkrijgbaar, met leuke kleurtjes en een aangepaste maat.

Otoplastieken

Voor bescherming over een langere tijdsduur kunnen oordopjes, die je in je gehoorgang stopt, comfortabeler zijn. Oordopjes bevatten meestal een filter, dat achtergrondruis dempt maar bijvoorbeeld het voeren gesprekken mogelijk houdt. Oordopjes kunnen op maat worden gemaakt (otoplastieken). In dat geval wordt de filter afgestemd op jouw specifieke gebruiksdoeleinden, en de pasvorm aangepast op je gehoorgang. Omdat je gehoorgang altijd blijft groeien, moeten op maat gemaakt oordoppen iedere 5 jaar opnieuw aangemeten worden.

Schuimen oordoppen

Oorproppen of -pluggen, gemaakt van schuim, stop je ook in je oor, maar ze verschillen van oordoppen. Ze bevatten namelijk geen filter: de bescherming is puur gebaseerd op het afsluiten van je gehoorgang. Dat kan muziekbeleving wat doffer maken: ze dempen met name de hoge tonen. Schuimen oordoppen zijn minder hygiënisch en zijn dan ook niet voor (vaak) herhaaldelijk gebruik: daarmee zou je de kans op een oorinfectie vergroten.

Belangrijk: de juiste manier van inbrengen

Vooral bij schuimpluggen is het belangrijk dat je je gehoorgang opentrekt bij het indoen: je trekt daarvoor je oorschelp schuin naar boven / achteren. Als je dit met je arm achter je hoofd langs doet, heb je je goede hand nog vrij om de fijngeknepen schuimen oorplug in je oor te stoppen. Je kunt je oor nu weer loslaten. Druk vervolgens met je vinger tegen de pluggen aan totdat deze weer zijn uitgezet. Dit duurt zo’n 30 seconden. Bekijk ook deze handige poster op Hearforever.org.

Test of je pluggen goed zitten

Wanneer een oorprop niet goed afsluit, kan dit voor schijnveiligheid zorgen. Je zou het propje niet meer moeten kunnen zien, wanneer je jezelf recht aankijkt in de spiegel. Je kunt ook checken of je oordopje goed zit door met je handen je oren (met oorpluggen daarin) af te dekken. Wanneer je handen weer optilt, zou je niet veel verschil moeten merken qua doorgelaten omgevingsgeluid. Bij op maat gemaakte oordopjes speelt dit probleem veel minder: deze passen maar op één manier in je oor. De kans dat je ze op de verkeerde manier indoet is dus klein.

Wc-papier in je oren?

Heb je er van tevoren niet aan gedacht dat je in een lawaaiige situatie terecht zou komen? En heb je dus geen oordoppen bij je? Op steeds meer plekken zijn schuimen dopjes verkrijgbaar. Noodgrepen in de vorm van propjes wc-papier of natgemaakte watten zijn geen oplossing, vertelt audioloog Jan de Laat van het Leids Universitair Medisch Centrum: 'Wc-papier en watten vormen zich niet naar de steeds beweeglijke gehoorgang. Er zullen dan ook steeds geluidslekken ontstaan, zodat netto de demping gering zal zijn. En ook dan ligt infectiegevaar nog meer op de loer.'

Demp volume en omgevingsgeluid

Uiteraard kun je er bij een muzikale aangelegenheid ook op letten dat je afstand houdt van de boxen. Speel je muziek af via je koptelefoon of oortjes, zet deze dan niet te hard. Je kunt hiervoor gebruikmaken van volumebegrenzing op je mp3-speler of de regel aanhouden dat je deze niet harder dan op twee derde van het maximaal volume zet.

Wat ook verschil maakt, is de kwaliteit van je koptelefoon of oortjes. Als deze goed aansluiten, heb je minder last van omgevingsgeluid en hoef je je muziek niet hard te zetten om het goed te kunnen horen. Je hebt ook zogeheten noise cancelling koptelefoons en oortjes: deze filteren omgevingsgeluid weg.

Lees meer over de verschillende vormen van gehoorschade en het interpreteren van decibellen.

Lees ook de polluitslag waaruit blijkt dat een meerderheid tegen beter weten in géén gehoorbescherming draagt bij luide muziek of lawaaierige karweitjes.

Bron: Jan de Laat (Leids Universitair Medisch Centrum) / Hoorstichting.nl / Hearforever.org