Waarom steeds meer Franse miljonairs het land verlaten.
Waarom steeds meer Franse miljonairs het land verlaten PREMIUM
Door strenge belastingmaatregelen voor hoge inkomens en vermogens overwegen veel Fransen een vertrek naar elders - Foto:Stephan Witte/Corbis/HH
Franse grootverdieners verlaten in groten getale het land. Dat is niet alleen de schuld van de socialistische regering van François Hollande.
Marokko is uit, het nieuwe fiscale eldorado heet Portugal. Gefortuneerde Franse pensionado's trekken massaal naar het Zuid-Europese land dat in 2013 een slimme maatregel nam om buitenlanders te trekken: Europeanen die zijn gestopt met werken, hoeven in de eerste tien jaar dat ze er wonen geen belasting over inkomsten uit het buitenland te betalen.
Het is een verleidelijke mogelijkheid voor rijke Fransen die hun eigen belastingklimaat beu zijn. Geen taks, lagere kosten voor het levensonderhoud en een aangename temperatuur. Volgens de Portugese makelaarsvereniging kochten vorig jaar maar liefst 3.580 Fransen een huis in Portugal.
Het land hoeft niet te vrezen dat de stroom nieuwe inwoners afneemt, want Frankrijk is hard bezig zijn miljonairs te verjagen. Volgens het Zuid-Afrikaanse adviesbureau New World Wealth is er zelfs sprake van een ware uittocht. Tussen 2000 en 2014 vertrokken 42.000 grootverdieners. In het klassement van landen die hun rijkaards wegjagen, staat Frankrijk op nummer drie, onder China en India.
Betalen
Dat de goedverdienende Fransman steeds vaker zijn hielen licht, blijkt ook uit cijfers van het ministerie van Financiën over 2013. Ook onder de huishoudens met een belastbaar inkomen van minder dan 1,3 miljoen euro – de grens voor het betalen van vermogensbelasting – gaat het hard.
De Franse wealth drain is geen nieuw verschijnsel. 'Er zijn altijd Fransen geweest die wilden sterven in Zwitserland, omdat de successierechten hier zo hoog zijn,' zegt Marc Bornhauser (49), fiscalist in Parijs. 'Toen de socialistische president François Mitterrand in 1981 aan de macht kwam, vertrokken steeds meer rijken. Niet omdat hij de vermogensbelasting invoerde, maar uit angst om wat de Parti Socialiste nog meer in petto had.'
De exodus van gefortuneerden nam een vlucht vanaf 1995, toen de rechtse premier Alain Juppé een einde maakte aan het plafond van de vermogenstaks, in het Frans impôt de solidarité sur la fortune geheten, ofwel solidariteitsbelasting.
Gesleutel aan taks voor rijken is dus niet per se verbonden aan een politieke kleur. Bornhauser: 'Het is een soort sluimerende ziekte, die goede en slechte perioden kent. Het aantreden van president Nicolas Sarkozy in 2007 leek in eerste instantie voor verbetering te zorgen, omdat hij de successierechten aanpakte.
'De percentages durfde hij niet te verlagen, maar er kwamen wel allerlei gunstige aftrekposten. Sarkozy stelde ook een limiet aan allerlei andere heffingen, waardoor L'Oréal-erfgename Liliane Bettencourt 30 miljoen euro van de fiscus terugkreeg. De uittocht nam in 2008 af, maar vlak voor de verkiezingen van 2012 verhoogde Sarkozy de erfrechten weer.'
Paspoort
Toch pakt een linkse regering vaker slecht uit voor de Franse grootverdiener. In 2012 leverde acteur Gérard Depardieu met veel bombarie zijn paspoort in, omdat hij dat jaar 85 procent belasting over zijn inkomsten moest betalen vanwege een 'buitengewone vermogensbijdrage zonder plafond'.
Uit de mond van president François Hollande werd opgetekend dat hij 'een hekel heeft aan rijken'. De socialist kwam tevens met een omstreden belasting van 75 procent op inkomens van meer dan 1 miljoen. Die taks was tijdelijk, maar de toon was gezet.
Ook rechts scoort af en toe met het laten bloeden van gefortuneerden, omdat Fransen zo'n moeizame verhouding met geld hebben. Wie er meer dan genoeg van heeft, tast namelijk al snel een van de grondbeginselen van de Republiek aan: égalité. Een andere reden voor zowel links als rechts om de rijken aan te spreken, is dat het beide maar niet lukt om het begrotingstekort terug te dringen.
De miljonairs die vertrekken, zijn volgens fiscalist Bornhauser voornamelijk gepensioneerden. 'Als zij voor een smak geld hun bedrijf hebben verkocht, komen ze ineens in aanmerking voor vermogensbelasting. Dan kan het dat ze zo veel moeten afdragen, dat ze interen op hun fortuin. Dus gaan ze ervandoor.'
De miljonairs die vertrekken, zijn volgens fiscalist Bornhauser voornamelijk gepensioneerden. 'Als zij voor een smak geld hun bedrijf hebben verkocht, komen ze ineens in aanmerking voor vermogensbelasting. Dan kan het dat ze zo veel moeten afdragen, dat ze interen op hun fortuin. Dus gaan ze ervandoor.'
Dat pensionado's hun oude dag elders slijten, is niet het ergste voor de Franse staat. Volgens Bornhauser is het zorgwekkender dat jonge ondernemers weggaan, want dat scheelt de overheid veel inkomsten. Menige start-up verhuist naar Londen, omdat daar de vennootschapsbelasting en de vermogenswinstbelasting veel lager zijn.
Een land dat te veel belastingen heft, loopt uiteindelijk opbrengsten mis. Mensen gaan minder werken, omdat ze geen zin hebben om nog meer geld naar de fiscus te brengen, of ze vertrekken.
Niet alleen miljonairs trekken weg, ook onder de Franse huishoudens met een belastbaar inkomen van 100.000 euro en meer is een uittocht gaande. Uit cijfers van het ministerie van Financiën blijkt dat in 2013 3.744 Fransen die tussen een en drie ton verdienden, vertrokken. Dat is 40 procent meer dan in 2012. In de groep met een inkomen van meer dan 300.000 euro is dat nog hoger: 46 procent. Van degenen die voor vermogensbelasting in aanmerking komen – waarvoor de grens op 1,3 miljoen euro ligt – gingen er 714 weg: een stijging van 15 procent ten opzichte van 2012.
Elsevier nummer 35, 29 augustus 2015
Eveline Bijlsma (1982) werkt sinds maart 2015 als correspondent voor Elsevier in Frankrijk.
Volg Eveline Bijlsma
Tags
Reacties
Een reactie posten