De menselijke geest voelt dat de tijd verandert als de waargenomen beelden veranderen

Waarom lijkt de tijd te versnellen met de leeftijd?

By

 Arnaud vaneeckhaut1

 - 

23 avril 2019

99

- Advertisement -

Het subjectieve gevoel dat de tijd sneller verstrijkt naarmate we ouder worden is universeel en in de loop der jaren hebben wetenschappers een aantal verschillende verklaringen gegeven voor dit fenomeen. Een hoogleraar werktuigbouwkunde aan Duke University suggereert een nieuwe en vreemde hypothese om het fenomeen te verklaren, en het heeft te maken met de veroudering van onze hersenen.

Een van de meest voorkomende psychologische verklaringen voor het feit dat de tijd sneller verstrijkt met de leeftijd is dat hoe beter de perceptuele informatie om ons heen bekend is, hoe minder aandacht we er aan besteden. Kinderen nemen bijvoorbeeld voortdurend nieuwe gebeurtenissen en omgevingen waar, waarbij ze veel meer hersenenergie gebruiken om dagelijkse informatie te verwerken. Naarmate we ouder worden, vervaagt de nieuwheid van onze werkelijkheid geleidelijk aan, waardoor we de indruk krijgen dat de tijd sneller voorbijgaat.

Adrian Bejan, werktuigbouwkundig ingenieur aan Duke University, nam dit idee over en gaf een meer solide fysieke uitleg om het fenomeen te ondersteunen. Hoewel we zeker meer informatie verwerkten toen we jong waren, wat ons de indruk gaf dat de tijd langzamer verliep, zegt Bejan dat het het resultaat is van een jonger brein dat in staat is om mentale beelden in een veel sneller tempo te identificeren en te integreren.

« Mensen zijn vaak verbaasd dat ze zich de dagen herinneren die in hun jeugd eeuwig leken te duren », zegt Bejan. « Het is niet dat hun ervaringen dieper of betekenisvoller waren, het is alleen dat ze snel verwerkt werden. »

Bejan’s idee is dat de fysieke kenmerken van onze hersenen die met de leeftijd achteruitgaan onze perceptie van het versnellen van de tijd verklaren. We weten bijvoorbeeld dat onze hartslag afneemt met de leeftijd. Onderzoek bij zuigelingen heeft aangetoond dat jongere ogen veel sneller bewegen dan die van volwassenen. Bejan suggereert dat dit laat zien dat jongere geesten meer informatie sneller verwerven en integreren dan oudere geesten, en het is deze hogere belasting aan perceptuele gegevens die resulteert in een subjectieve tijdsbeleving die langzamer gaat als we jong zijn en sneller als we oud zijn.

« De menselijke geest voelt dat de tijd verandert als de waargenomen beelden veranderen », zegt Bejan. « Het heden is anders dan het verleden omdat de mentale visie is veranderd, niet omdat iemands klok tikt. De dagen leken langer te duren in je jeugd omdat de jonge geest meer beelden ontvangt gedurende een dag dan diezelfde geest op oudere leeftijd. »

Bejan’s voorstel is ontegenzeggelijk overtuigend, met een neurologisch mechanisme dat een redelijke verklaring kan bieden voor de subjectieve perceptie van de tijd die met de leeftijd versnelt. Dit zuiver fysieke mechanisme verklaart echter niet volledig de ogenschijnlijk constante en exponentiële toename van de snelheid van de tijd naarmate het ouder wordt.

De logaritmische hypothese sluit deze kloof, wat suggereert dat de perceptie van tijd relatief is ten opzichte van het aandeel van de tijd dat we hebben geleefd. Dus naar verhouding lijkt een jaar voor een kind van 10 jaar veel langer dan een jaar voor een 50-jarige. Zoals Christian Yates, wiskundig bioloog aan de Universiteit van Bath, uitlegt, is de waargenomen ervaring van de tijd tussen 10 en 20 jaar evenveel als tussen 40 en 80 jaar.

« Voor een kind van 10 jaar is een jaar slechts 10% van zijn of haar leven (wat het wachten iets draaglijker maakt), en voor een kind van 20 jaar is het maar 5%, » legt Yates uit. « Op de logaritmische schaal, als een 20-jarige tussen de verjaardagen dezelfde evenredige leeftijdstoename als een 2-jarige zou ervaren, zou hij of zij moeten wachten tot hij of zij 30 jaar oud was. Vanuit dit oogpunt is het niet verwonderlijk dat de tijd lijkt te versnellen met de leeftijd. »

Dit alles leidt ons zeker tot de niet verrassende conclusie dat tijd gecompliceerd is, en onze perceptie van tijd is dat nog meer. Bejan’s nieuwe idee is misschien een beetje kort, maar het is zeker slechts één stukje van de grote puzzel dat onze subjectieve ervaring van de tijd is.

Bron: Duke University